Otopark çıkmazı

YÖNETMELİKTE SON YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanan “Otopark Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in” Resmi Gazete'de 25 Mart 2021’de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle beraber konu tekrar gündeme geldi. Yönetmelikte yapılan düzenlemelere göre, her daire için en az 1 otopark zorunluluğu uygulamasında değişikliğe gidilerek, daire büyüklüklerine göre otopark zorunluluğu uygulaması getirildi.  Otopark alanının parsel içerisinde karşılanmasının esas olduğu yönetmelikte aksi durumlarda projelerden alınan bedelin yüzde 25’i ruhsat bedeli ödendikten sonra, kalan 75’inin en geç 18 ay içinde ödenmesi öngörülüyor. Bu bedelin tamamını ödemeyen projeler iskan alamaz denilirken, bedeli alan idareler ve belediyelere bölge otoparklarını ruhsat tarihinden itibaren en geç 3 yıl içinde tamamlama koşulu bulunuyor.

“VERGİLERİ NEDEN VERİYORUZ?”

Yapılan değişikliklerle beraber yönetmelik ve yönetmeliğe ilişkin eleştiriler tekrar gündeme geldi. Araç sahipleri, “Aracı alırken, benzin yüklerken, zorunlu trafik sigortasında, köprü ve otoyol kullanımında vergi veriyoruz. Bunların yanında Motorlu Taşıtlar vergisini de ödüyoruz. Park yeri yapımı için de para vereceksek tüm bu vergileri neden veriyoruz? Onu da ödememize rağmen soruna bir türlü çözüm bulunamıyor.” yorumunda bulundu.

Kent Yaşam gazetesi olarak yaşanan problemi daha iyi kavramak, otopark sorunun şehir planlanmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak ve mevzuatı konunun uzmanlarıyla değerlendirmek adına röportajlar gerçekleştirdik. İşte yaptığımız röportajlardan öne çıkanlar.

FAZLIOĞLU: YÖNETMELİK BAŞTAN YANLIŞ

TMMOB Mimarlar Odası Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Fazlıoğlu, yönetmeliğin 4’üncü maddesinin 1’inci bendinde belirtilen ‘Otopark ihtiyacının bina içerisinde karşılanmasının esastır.’ ibaresine ve 2013 – 2020 yılları arasında İstanbul’da 983 bin konuta iskan verildiği belirtilen istatistiğe dikkat çekerek, “Kentin yapısından dolayı bahse konu olan 7 yıllık süreçte yapılan neredeyse 1 milyon konut bitişik nizamda olan konutlar. Yani otoparkın parsel içerisinde yapılmasının neredeyse mümkün olmadığı konutlardır.” dedi.  Fazlıoğlu, yönetmelikte belirtilen otopark başına ücretlendirmelerin sorulması üzerine “Bir kere otopark ihtiyacı kamu hizmetidir. Yani kamuya yapılacak bu hizmet için ayrı bir ücret alınmasını doğru bulmuyorum. Vatandaş hem aracı alırken yüklü bir vergi ödüyor hem arabaya benzin alınca vergisini ödüyor. Tüm bu ‘hizmet almak için’ ödenen vergilerin üstüne bir de aracı park etmek için ayrı bir bedel ödemek zorunda kalıyor.” dedi.

TMMOB Mimarlar Odası Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği Başkanı Mustafa Fazlıoğlu

“BU ŞEHİR ATILAN YANLIŞ ADIMLAR SONUNDA BU NOKTAYA GELDİ”

Fazlıoğlu, “Kaldı ki ödenen bu ücretlere rağmen İstanbul’da otopark sorunu artarak devam ediyor. Şu soruyu sormak lazım; semtlerimizde üzerine otopark inşa edeceğimiz alanlarımız var mı? Bu otoparklar da inşa edilemeyince belediyelerde toplanan fonun başka alanlara aktarılması kuvvetle muhtemel. Yani tüm bu sorunların kaynağı yapılamayan şehir planlaması. Bu şehir yıllardan beri süregelen yanlış adımlar sonunda bu noktaya geldi.  Eğer ‘İstanbul’un anayasası’ olacak nitelikte bir şehir planlaması hazırlayamazsak ve bu adımları atamazsak sorunlar katlanarak devam edecek.” ifadelerini kullandı.

ERTÜRK: DENETİM MEKANİZMASININ TAM ANLAMIYLA İŞLEMİYOR

TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Semih Ertürk, otopark yapımının parsel içerisinde mümkün olan ve olmayan nizamlarda otopark sorunun çözümüne dair net ve kesin çizgiler belirlenmesine rağmen sorunun neden artarak devam ettiğinin sorulması üzerine “Buradaki sorunun temel kaynağı denetim. Yani yukarıdan aşağıya doğru tüm kademelerde büyük bir denetim sorunu var. Örnek olarak; yönetmeliğin 5’inci maddesinin 8’inci bendinde ‘Otopark yapılacak parsel üzerinde ağaç mevcut ise ağaç revizyonunun yapılmasının zorunlu olup, otopark yapılması amacıyla korunacak ağaçlara hiçbir şekilde zarar verilmemesi net bir şekilde ifade edilmiş. Bu maddenin yüzde 100 olarak uygulandığını sizlere taahhüt edemem. Bunun gibi birçok örnek sıralayabilirim. Otopark sorunun temel kaynağı şehir planlaması olduğu gibi denetim mekanizmasının tam anlamıyla işlememesi bu durumu tetikliyor.” dedi.

TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Semih Ertürk

“İSTANBUL YANLIŞ UYGULAMALARIN KURBANI OLMUŞ DURUMDA” 

Otopark sorununun büyük sorunun bir parçası olduğunu belirten Ertürk, “İstanbul’da büyük bir trafik problemi olduğunu hepimiz biliyoruz. Otopark sorunu da bunun parçası olarak meydana geliyor. Bunun başlıca nedeni ise her platformda sürekli vurguladığımız ‘yanlış yapılan uygulamalar’. Ulaşımın rahatça yapılabilmesi adına her yere yollar yapıldı ama bunu yaparken yıllara göre artacak nüfus ve buna bağlı olarak yollarda artacak olan araç sayısı hesaba katılmadı. Bu sorunu çözmenin tek yolu insanları araçtan uzaklaştırmak. Bunu da toplu taşımaya yönlendirerek gerçekleştirebilirsiniz. Bugün İstanbul’da hala şahsi araç olmadan ulaşımın sağlanamayacağı bölgeler mevcut. Toplu taşıma  ‘güvenli, konforlu ve ulaşılabilir’ hale getirilir ve insanlar da bu konuda bilinçlendirilirse bu sorun aşılabilir. Ama şunun bilinmesinde de fayda var; İstanbul yıllardan beri süregelen yanlış uygulamaların kurbanı olmuş durumda. Yani yarından itibaren en üst kurumdan yerel yönetimlere kadar ‘Düğmeye basıyoruz, doğru planlamalarla bu işi çözeceğiz.’ diyerek çalışmalara başlasak 10 yıldan önce meyvelerini alamayız.” dedi

GÜDÜ: TÜRKİYE GENELİNDE YAPILAN YANLIŞ UYGULAMALARIN ESERİ

TMMOB Mimarlar Odası Anadolu 2.Büyükkent Bölge Temsilciliği Yönetim Kurulu Başkanı Osman Güdü, yaşanan otopark ve trafik gibi sorunların sadece İstanbul özelinde değil Türkiye genelinde yapılan yanlış uygulamalar eseri olarak bugün karşımıza çıktığını belirterek, “Bugünkü şartlarda baktığınız zaman Türkiye’nin tek cazibe noktası İstanbul. Türkiye’de farklı merkezler oluşturmak adına adı geçen Kocaeli, Bursa gibi şehirler var diğer taraftan Çanakkale Boğazı’na bir köprü yapılarak bir merkez de orada oluşturulmaya çalışılıyor. Ama atlanan bir nokta var; bahsedilen şehirler de Marmara Bölgesi içinde yer alıyor. Bugün baktığınız zaman İstanbul Türkiye nüfusunun yüzde 19’una, Marmara Bölgesi ise yüzde 30’una tekabül ediyor. Bütün ülke nüfusunun tek bir noktada yoğunlaştığı bir yerden bahsediyorsak ulaşımda bu tür sorunların yaşanması kaçınılmazdır.” dedi.

TMMOB Mimarlar Odası Anadolu 2.Büyükkent Bölge Temsilciliği Yönetim Kurulu 

“İSTANBUL ÖLÜME DOĞRU GİDİYOR”

Güdü, “Biz ‘İstanbul’a nasıl alternatif şehirler oluşturabiliriz?’ diye düşünürken ülkeyi idare edenler İstanbul’a yeni cazibeler kazandırmanın gayretinde. Bunun en net örneği herkesin bildiği ‘Kanal İstanbul’ projesidir. İstanbul bu kadar yükü kaldıramıyor. İstanbul can çekişiyor, ölüme doğru gidiyor. Bu şehir için artık çok ciddi önlemeler alınması gerekiyor.” dedi. İSA KARAARSLAN / KENT YAŞAM