Ne yer var, ne çözüm! Nereye park edeceğiz?

İstanbul otopark ve trafik çıkmazında! 

İstanbul, hızla artan nüfusu ve 6 milyonu geçen araç sayısıyla dev bir otopark sorunuyla boğuşuyor. 20 milyonu aşan megakentte, şehrin dört bir yanındaki insanlar artık sadece trafiğe değil, araçlarını park edebilecekleri bir yer bulmaya da zamanlarını harcıyor. Araştırmalara göre, İstanbullular yaşamlarının 3,5 yılını trafikte geçiriyor ve bunun büyük bir kısmı park yeri bulma mücadelesiyle boşa gidiyor.

Başta Beşiktaş, Şişli, Kadıköy ve Fatih gibi merkezi ilçeler olmak üzere kentin her köşesinde park yeri bulmak imkânsız hale gelmiş durumda. Halkın %40’a yakını, günlük yaşamının önemli bir bölümünü park alanı arayarak harcıyor. Bu da şehrin kronikleşen otopark sorununu daha görünür kılıyor. Üstelik araçlarını park edecek yer bulamayan sürücüler, çareyi yaya yollarını ve kaldırımları işgal etmekte buluyor. Yayalar ise bu durumdan en çok mağdur olan kesim.

VERGİ DE ÖDENİYOR, PARK ÜCRETİ DE !

Araç sahiplerinin en büyük şikâyeti, araçlarını alırken yüksek vergi ödemeleri yetmezmiş gibi, bir de park etmek için tekrar ücret ödemek zorunda kalmaları.

25 Mart 2021’de çıkan yönetmelikle ilgili ise 12.10.2021 tarihinde ‘ Otopark Yönetmeliği'ndeki değişiklik işe yaramadı ’ başlığıyla bir haber yayınlamıştık. Haberimizde görüşlerine başvurduğumuz dönemin  TMMOB Mimarlar Odası Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Fazlıoğlu, durumu eleştirirken "Otopark bir kamu hizmetidir," demişti.  Fazlıoğlu, "Vatandaş hem aracını alırken vergi ödüyor, hem de park ederken. Bu çifte yük tamamen haksız," diyerek tepki göstermişti. Otopark ücretlendirmesinin kamu hizmeti olarak görülmesi gerektiğini belirterek, çözümün tamamen yanlış adımlarla yürütüldüğünü vurgulamıştı.

2013-2020 yılları arasında İstanbul’da tam 983 bin konuta iskan verilmesine rağmen bu konutların büyük çoğunluğu bitişik nizam yapılar olduğu için otopark alanları içermiyor. Bu da İstanbul’un çarpık yapılaşmasının otopark krizini daha da derinleştirdiğini gözler önüne seriyor.

 ÇÖZÜM YOLLARI TIKANMIŞ, TOPLANAN FONLAR NEREYE GİDİYOR?

İstanbul’un her geçen gün büyüyen otopark sorununun ardındaki en büyük nedenlerden biri de şehir planlamasındaki eksiklikler. Fazlıoğlu, “Semtlerimizde üzerine otopark inşa edecek yerler bile yok, buna rağmen belediyeler tarafından toplanan fonlar başka alanlara kaydırılıyor. Şehrin geleceği için bir 'İstanbul anayasası' hazırlanmazsa, sorunlar giderek büyüyecek," diyerek durumun ciddiyetine dikkat çekiyor.

Yanlış şehir planlaması ve kötü yönetim sonucu, İstanbul’da otopark sorunu adeta bir çıkmaza girmiş durumda. Belediye fonlarının başka projelere aktarılması, halkın otopark ihtiyacını karşılayacak yatırımların yapılmaması bu krizin başlıca nedenleri arasında. Eğer şehir planlamasında köklü reformlar yapılmazsa, sadece bugünün değil, geleceğin de İstanbul'u bu karmaşadan çıkamayacak.

ZAMAN VE MEKÂN TÜKENİYOR

Megakent sakinleri için otopark, artık bir lüks değil; temel bir ihtiyaç. Ancak ne alan var ne de bu sorunu çözecek yeterli bir irade. Zamanlarını park yeri bulmaya harcayan İstanbullular, gelecekte daha da büyük bir çıkmazla karşılaşacak.

CELAL KARAALİ - KENT YAŞAM GAZETESİ