Doğalgazda büyük indirim

 Özel doğalgaz ithalatçıları, Rusya’dan satın aldıkları doğalgazda indirim yapılması için yürüttükleri görüşmelerde başarılı oldu. Anlaşmanın imzalanmasından sonra özel ithalatçılar, Rusya’dan aldıkları gazın fiyatını 374 dolardan kademeli olarak 260 dolara kadar çekecek, anlaşmanın geri kalanını petrol fiyatları belirleyecek. Rus gazını özel şirketlerden daha pahalıya satın alan devlet kurumu BOTAŞ ise Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ankara temaslarında söz verdiği indirimi hâlâ resmi imzaya bağlayamadı. BOTAŞ ile Gazprom’un düşündüğü indirim oranları arasında yüzde 5’lik fark olduğu belirtiliyor.

Özel doğalgaz ithalatçıları, geçen yıl kur yükünden şikayet ederek Rus Gazprom’a başvurmuş ve indirim istemişti. Gazprom da 1 yıllığına geçici indirim yapabileceğini, ancak bu durumda ertesi yıl (2015’te) fiyatın aynı oranda yükseleceğini belirtmişti. Türk şirketler de bu şartı kabul etmişti. Ancak, anlaşma uyarınca doğalgaz zammı otomatik olarak yürürlüğe konunca şirketlerden şikayet sesleri yükselmeye başladı. 1000 metreküpte 70 dolar zamlı gaz almaya başlayan ithalatçılar, BOTAŞ gibi yeni bir indirim beklentisi içine girdi ve Ruslarla masaya oturdu. İthalatçıların en önemli itiraz dayanağı, petrol fiyatlarındaki tarihi düşüş oldu.

114 dolarlık indirim

Yaklaşık 3 ay süren müzakerelerden sonra Gazprom ile Türkiye’deki özel doğalgaz ithalatçılarının indirimde anlaştığı belirtildi. Rusya kaynaklı haberlere göre Enerco Enerji, Shell, Batı Hattı Doğalgaz, Bosphorus Gaz, Avrasya Gaz, Akfel Gaz ve Kibar Enerji, yılın ilk üç ayı için yüzde 25 oranında indirimde anlaştı. Türk şirketler şu anda Rus doğalgazının 1000 metreküpünü 374 dolar üzerinden alıyor. Bu rakamın, indirimlerin devam etmesiyle 260 dolara kadar inmesi bekleniyor.

Kaynaklara göre, yılın geri kalan 3 çeyreğinde petrole dayalı fiyat hesaplaması yapılarak şirketlere indirim sağlanacak. Petrol endeksli formüle 10 ilâ 18 dolar eklenmesiyle yeni fiyatlar belli olacak. Hesaplamada petrol fiyatının sabit mi, değişken mi olacağı henüz açıklanmadı. Sabit olmaması halinde artış eğilimindeki petrol fiyatları doğalgaz ithalatçılarını farklı şekilde etkileyebilir. Ancak, ithalatçıların düşen petrol fiyatlarından yararlanmak istediği biliniyor. İthalatçılar, döviz yüzünden zarar ettiklerini savunuyordu.

BOTAŞ ikna edemedi

BOTAŞ ile Gazprom arasındaki müzakereler belirsizliğini koruyor. Putin’in Ankara’da söz verdiği ve enerji yönetiminin zafer olarak duyurduğu yüzde 6’lık indirimin ardından Türkiye’nin istediği ilave indirim imzaya bağlanamadı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın, “İndirim alınmıştır, imzalar arkadan gelir” dediği müzakerelerde BOTAŞ’ın en az yüzde 15 indirim talebinde bulunduğu, Gazprom’un ise geçen yılki azami teklifinden geri adım atmayıp yüzde 10’da ısrar ettiği ifade edildi.